Als ik ‘warmte’ zeg, waar denk jij dan aan? De zon, de zomer of de lente? Een kopje thee op
de bank, lekker onder een dekentje. De warmte van een knisperende vuurkorf? Onder de
dekens in bed? Of misschien juist een omhelzing, een knuffel? De warmte van een liefdevolle
kus?
Als je kijkt naar de natuur, zie je dat warmte de dingen draaiende houdt. Een levend lichaam
is warm. Door beweging blijft het op temperatuur en blijven de lichaamsprocessen werken.
Kou daarentegen, zorgt voor het stilleggen van deze processen: van stilzitten krijg je het koud
en wordt je lichaam stijf. Wanneer we te koud gekleed gaan, worden we ziek. Ons
immuunsysteem verzwakt, omdat we alle energie nodig hebben om warm te blijven. Kortom;
warmte is een primaire basisbehoefte voor de mens. Het is een omhullende kwaliteit die ons –
letterlijk en figuurlijk – een veilig gevoel geeft en bijdraagt aan onze gezondheid.
“Alles begint met warmte. In de kou valt alles stil. Kou vatten is iets wat we in ons kikkerlandje maar al te goed kennen.
‘Warm vatten’ zou het omgekeerde kunnen zijn:
gezondheid opbouwen.”
– Edmond Schoorel –
Warmte en emoties
Warmte is ook een belangrijke schakel tussen onze emoties en ons lichaam. Denk maar aan
‘koken van woede’ of ‘branden van verlangen’. Ons lichaam betrekt warmte bij onze emoties.
Als je ergens enthousiast over bent, verbind je je ermee. Je loopt er letterlijk warm voor. Vaak
is het zo dat mensen met koude armen of benen, of met een koude buik of rug, minder goed in
verbinding staan met de mensen en de wereld om hen heen. Ook het verwerken van indrukken
en de spijsvertering verlopen dan vaak minder goed. Uit onderzoek (PNAS) is gebleken dat
vrijwel elke emotie meer activiteit veroorzaakt in het borstgebied: een versnelde hartslag en
ademhaling.
Kleding
Bij het reguleren van warmte en kou speelt kleding een belangrijke rol. Kleding van
natuurlijke materialen zoals (biologische) katoen, wol of zijde zijn ademend en zacht voor de
huid. Ze nemen (transpiratie)vocht vaak makkelijker op. Warmte wordt door deze materialen
beter vastgehouden of juist afgegeven. Wol staat er bijvoorbeeld om bekend dat het zorgt voor
een evenwichtige lichaamstemperatuur. Bij baby’s en jonge kinderen is een wollen romper
heerlijk. Een wollen basislaag direct op de huid is één van de belangrijkste stappen naar een
fijne warmtehuishouding.
De eerste zeven levensjaren
In de baarmoeder ontwikkelt een baby zich bij een constante temperatuur. Na de geboorte is
daarom zijn warmtezintuig nog niet ontwikkeld. De baby moet warm worden gehouden.
Langzaam traint de warmtezin zich en kan de baby na enkele weken zijn temperatuur zelf
stabiel houden. Belangrijk om altijd na te gaan is: als je kindje in zijn nek transpireert, dan
heeft hij het te warm. Zijn voetjes moeten altijd aangenaam warm en droog aanvoelen.
Voor baby’s en (jonge) kinderen blijft warmte heel belangrijk. Dat we baby’s moeten helpen
met hun temperatuur klinkt voor de meeste mensen wel bekend. Dat echter een 4 en een 6
jarig kind nog geholpen moeten worden met hun warmtehuishouding is voor veel mensen
toch wat meer verrassend. We hebben warmte van een liefdevolle ouder en warmte van
kleding. Beiden zijn dus even belangrijk. In de eerste zeven levensjaren is kleding, gemaakt
van zo veel mogelijk natuurlijk materiaal aan te raden. Warme kleren, liefst laagje over laagje
en (met koud weer) buiten áltijd een muts op. Hoe vaak ik kleintjes zonder muts in guur weer
buiten zie.. Brrr!
In de eerste zeven jaar ontwikkelt zich het immuunsysteem en vormt het kind een eigen ik.
Lekker zittende kleding van natuurlijke materialen ondersteunen dit proces. Wanneer het
lichaam zich niet hoeft te focussen op het zichzelf warm houden, kan het al zijn energie
stoppen in groeien en ontwikkelen. Kinderen hebben onze figuurlijke en letterlijke warmte
nodig om groot te worden.
Koorts
Koorts laat zien dat warmte een krachtig middel is. Het treedt op als het lichaam zich tegen
iets moet verweren. Koorts heeft nooit een ziekteoorzaak en is altijd een begeleidend
verschijnsel van een ziekte. Koorts kan zodoende een genezende werking hebben. Daarom
zou men koorts niet nodeloos moeten onderdrukken met bijv. paracetamol. Het heeft een
belangrijke werking voor het lichaam.
Koorts kan je behandelen door veel warme dranken te drinken (bijv. lindebloesemthee).
Warme kleding die goed ademend is, is vaak belangrijk om uitputting door veel
warmteverlies te voorkomen.
Wist je dat zieke kinderen met koorts een proces doormaken, waarmee zij een stapje verder
komen met het zich eigen maken van hun lichaam? Als je koorts met koortswerende middelen
bestrijdt, onderbreek je dit proces, wat eigenlijk zonde is. Het gebeurt meer dan eens dat een
kind dat koorts heeft gehad ineens iets kan wat hij eerder nog niet kon. Let maar eens op, de
natuur kan je verbazen!
Let op! Soms is het nodig om bij koorts een arts te raadplegen. Bijv. bij kinderen jongeren dan drie maanden of wanneer ze uitdrogingsverschijnselen tonen of kortademig zijn.
